आहा ! कैलाश पर्वत

Best Khabar Team | २०७६ माघ १८ गते शनिबार


शब्द तथा तस्वीर : पि.एल. ‘तरंग’ /बेष्टखबर डटकम

तपाईँहरुमध्ये धेरैले कैलाश पर्वत र मानसरोबरको विषयमा सुन्नुभएको, पढ्नुभएको वा देख्नुभएको होला । कतिपय आफैं कैलाश पुगिसक्नुभएको छ होला । हो हामी त्यहि कैलाश पवर्तको विषयमा जानकारी गराउँदैछौं । जुन ठाउँलाई पृथ्वीको स्वर्गको रुपमा दाँज्ने गरिन्छ । छिमेकी मुलुक चीनको स्वसासित तिब्बतमा पर्दछ कैलाश मानसरोबर ।

समुद्र सतहबाट ६ हजार ६ सय ३८ मिटरको उचाईमा रहेको यो ठाउँमा भगवान् शिवको बासस्थान रहेको विश्वास गरिन्छ । त्यसैले त भगवान्प्रतिको ठूलो आस्था र विश्वास लिएर वर्षेनी हजारौं तीर्थयात्रीहरु यहाँ पुग्ने गर्दछन् । पृथ्वीलोकमा भगवान् शिवले बसेर तपस्या गरेको तथा सबैभन्दा पवित्र ठाउँको रुपमा परिचित छ कैलाश मानसरोबर । जीवनमा एकपटक कैलाश मानसरोबर पुग्ने अभिलाषा जो सुकैलाई पनि हुनसक्छ ।

तर कमैले यो ठाउँमा पुग्ने सौभाग्य प्राप्त गरेका हुन्छन् । कैलाश मानसरोबर पुग्न पुग्न त्यति सहज छैन । कैलाश जाने मन, गोजीमा धन र शरीरको स्वास्थ्य सबैले एकैपटक दिएमात्रै कैलाश कैलाश पुग्न सकिन्छ । विशेषत उच्च हिमाली भूभाग र समुद्र सतहको उचाईको ठाउँ भएकाले यहाँ जानेहरुमा ‘हाइ अल्टिच्यूट’ अर्थात् लेक लाग्ने समस्या बढी देखिन्छ । त्यसैले यहाँ पुग्नका लागि निक्कै कठिन र जोखिमपूर्ण रुपमा तय गर्नुपर्ने हुन्छ ।

जोखिमसँगै यहाँ पुगेपछि प्राप्तहुने आनन्द र रोमाञ्चकताको शब्दमा वर्णण गर्न सकिन्न । उपर्युक्त मौसममा यहाँ पुग्न पाउनु र यहाँबाट सकुशल फर्कनुलाई यहाँबाट फर्कनेहरुले जीवनको ठूलै उपलब्धीको रुपमा लिने गरेका छन् । काठमाडौंबाट कैलाश मानसरोबर पुग्न मुख्यतयाः ३ वटा बाटो छ । तर यो मध्ये एउटा प्रमुख मार्ग गत २०७२ सालको भूकम्पपछि लगभग बन्द अवस्थामा छ ।

विगतमा निक्कै छोटो र चलनचल्तिको बाटोको रुपमा रहेको काठमाडौंबाट सिन्धुपाल्चोकको तातोपानी हुँदै चीनको न्यालमबाट कैलाश जाने बाटो अहिले बन्द छ । यसको विकल्पमा भूकम्पपछि अहिले काठमाडौबाट नुवाकोटको त्रिशुली, रसुवाको धुन्चे, टिमुरे तथा सिमावर्ती केरुङ्गबाट सागा हुँदै कैलाश जाने गरिएको छ ।

कैलाश जाने अर्को मार्ग भनेको काठमाडौंबाट ल्हासासम्म प्लेनमा जाने र त्यहाँबाट गाडीमा कैलाश मानसरोबर पुग्न सकिन्छ । प्लेनमा ल्हासा पुगेर त्यहाँबाट करिब १ साताको यात्रा पछि कैलाश मानरोबर पुग्न सकिन्छ । अर्को बाटो भनेको काठमाडौंबाट नेपालगञ्ज, नेपालगञ्जबाट हुम्लाको सिमिकोट सम्म प्लेनमा जाने र त्यहाँबाट करिब २० मिनेटको हेलिकोप्टरसम्मको यात्रा तय गरेपछि ताक्लाकोट पुगिन्छ । तिब्बती भाषामा त्यो ठाउँलाई पुराङ् पनि भनिन्छ ।

यदि हिडेर सिमिकोटबाट ताक्लाकोट जाने हो भने करिब ७ दिनको पैदल यात्रा गर्नुपर्ने हुन्छ । त्यहाँबाट जाँदा २ घण्टामा मानसरोबर पुगिन्छ । यो बाटो भएर मानसोवर पुगेर फर्कँदा करिब ८ देखि ९ दिन लाग्दछ । नेपालकै विभिन्न हिमाली क्षेत्र तथा हुम्लाको रहनसहनलगायत हेर्नका लागि यो बाटो अत्यन्तै रमाईलो बाटो हो । तर खर्चको हिसावले यो मार्ग केही महंगो छ । भूकम्पअघि काठमाडौंबाट सिन्धुपाल्चोकको तातोपानी, कोदारी, खासा, न्यालम हुँदै कैलाश जाने गरिन्थ्यो । यो सबैभन्दा सजिलो तथा कम खर्चिलो बाटो पनि थियो कैलास जाने । तर भूकम्प र त्यसलगत्तै भएका विभिन्न प्राकृतिक प्रकोपपछि सिन्धुपाल्चोक र खासा क्षेत्रको सडक तथा जमिन भत्किएका कारण तत्कालका लागि यो सडकखण्ड बन्द गरिएको छ ।

कैलाश पर्वत एउटा हिमाल हो । जुन समुद्र सतहबाट करिब ६ हजार ६ सय मिटरको उचाईमा छ । ४ हजार ५ सय ५६ मिटरको उचाईमा रहेको मानसरोबरमा पुगेर नुहाउने तथा कैलाश परिक्रमा गर्न सके जीवनमा मुक्ति प्राप्त हुन्छ भन्ने मान्यता रहिआएको छ । कैलाश यात्राको लागि उपयुक्त समय भनेको नेपाली समय अनुसार बैशाखदेखि असारसम्मको हो । तर दशैं तिहारसम्म पनि पर्यटकहरु यहाँ पुग्ने गर्दछन् ।

भगवान् शिव सपरिवार मानसरोबरमा नुहाउने र सँगैको कैलाश पर्वतमा बस्ने गरेको धार्मिक किंवदन्ती छ । यहाँ वर्षेनी हजारौं भारतीय तथा अन्य देशका पर्यटक पुग्ने गरेका छन् । कैलाश जाने मार्गमा पर्ने प्राकृतिक सुन्दरता, पोखरीहरु, हिमाल तथा तिब्बती क्षेत्रको हिमाली जनजीवनले जो सुकैलाई मोहनी लगाई दिन्छ । भौगोलिक रुपमा अत्यन्तै विकट भएपनि कैलाशको केही किलोमिटर नजिकसम्म पक्की बाटो पुगेको छ ।

जुन मार्गमा यात्रा गर्दा अत्यन्तै रमाइलो महशुस हुन्छ । पछिल्ला वर्षहरुमा भारतीय पर्यटहरुका साथै नेपालीहरुले पनि कैलाश मानसरोबरको यात्रा गर्ने गरेका छन् । यसका अलावा रुस, भियतनाम, मंगोलियालगायतका देशका पर्यटकहरु नेपालको बाटो हुँदै कैलाश पुग्ने गरेका छन् ।



Comment from facebook



थप खबर पढ्नुहोस्
नेपाली पुरुषसँग विवाह गर्ने विदेशी महिलालाई ७ वर्षपछि मात्रै अंगीकृत नागरिकता : नेकपा नेपाली पुरुषसँग विवाह गर्ने विदेशी महिलालाई ७ वर्षपछि मात्रै अंगीकृत नागरिकता : नेकपा

२०२६ पुष १७ गते बिहिबार

२० जुन, २०२०काठमाडौं । नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीले नेपाली पुरुषसँग...

श्रीलंका सरकारसँग रातो मच्छिन्द्रनाथ मन्दिर पुर्ननिर्माणको सम्झौता तोडियो, अब स्थानीय समितिले नै गर्ने श्रीलंका सरकारसँग रातो मच्छिन्द्रनाथ मन्दिर पुर्ननिर्माणको सम्झौता तोडियो, अब स्थानीय समितिले नै गर्ने

२०२६ पुष १७ गते बिहिबार

३१ डिसेम्बर, २०१९ललितपुर । २०७२ साल बैशाख १२ गते...

पाकिस्तानको कराँचीमा यात्रुबाहक विमान बस्तीमा खस्यो, ११ को मृत्यु भएको पुष्टि,  धेरैको अवस्था चिन्ताजनक पाकिस्तानको कराँचीमा यात्रुबाहक विमान बस्तीमा खस्यो, ११ को मृत्यु भएको पुष्टि, धेरैको अवस्था चिन्ताजनक

२०२६ पुष १७ गते बिहिबार

२२ मे, २०२०इस्लामावाद । पाकिस्तानमा आज एउटा यात्रुबाहक विमान...

कोरोनाबाट ज्यान गुमाउनेको संख्या विश्वभर ४ लाख नाघ्यो, अमेरिका सबैभन्दा बढी प्रभावित कोरोनाबाट ज्यान गुमाउनेको संख्या विश्वभर ४ लाख नाघ्यो, अमेरिका सबैभन्दा बढी प्रभावित

२०७७ जेठ २४ गते शनिबार

०६ जुन, २०२०न्यूर्योक, अमेरिका । विश्वभर कोरोना (कोभिड–१९) को...

Top