धादिङ्गकी त्रिपुरासुन्दरी भगवतीलाई ३ महिनाका लागि ‘माइतको मन्दिर’ लगियो

Best Khabar Team | २०७७ असार २८ गते आइतबार

बन्दना सापकोटा
सल्यानटार, धादिङ्
०७ डिसेम्बर, २०२०
धादिङ् जिल्लाको साविकको सल्यानकोट गाविसस्थित मन्दिरबाट त्रिपुरासुन्दरी भगवतीलाई बेसी (साविकको आगिञ्चोक) को मन्दिरमा लगिएको छ । भगवतीको वार्षिक धार्मिक कार्यक्रम अन्र्तगत आज बिहानको विशेष शुभ साईतमा भगवतीलाई मन्दिरका पुजारी तथा पुरोहितलगायतले बेसीको मन्दिरमा लगेका हुन् । कोरोना कहरकै बीच भगवतीको सवारी चल्दा मन्दिरका नगर्जीहरुले बाजागाजा बजाएर भगवतीको जयजयकार गरेका थिए । यस्तै विगतमा झै यो वर्षपनि भगवतीको सवारीमा स्थानीयले खैजडी भजन गाएका थिए ।

कोरोना भाइरसको संत्रासका कारण योवर्ष भगवतीको सवारीमा सहभागी हुने भक्तजनहरुको संख्या भने केही पातलो देखिएको थियो । भगवतीलाई अब करिब ३ महिना बेसीको मन्दिरमा राखेर पुजा आराधना गर्ने गरिन्छ । नेपाल एकीकरणका बेला राष्टनिर्माता पृथ्वीनारायण शाहले नुवाकोट आक्रमण गर्न आउने क्रममा धादिङ्गको सल्यानकोटमा मा रहेको हालको मन्दिर (मुल मन्दिर भएको स्थान) को छेवैमा बास बसेको किंबदन्ती छ । राती सपनामा एउटा बालिकाले आएर उनलाई आर्शिवाद दिएको र त्यसपछि उनले नुवाकोट आक्रमणमा विजय प्राप्त गरेपछि यो स्थानमा मन्दिर स्थापना गरेको उनले दिव्योपदेशमा उल्लेख गरेका छन् ।

तत्कालीन शाह राजाहरुले त्रिपुरासुन्दरी भगवतीलाई आफ्नो कुल देवताको रुपमा पुजा आराधना गर्ने गरेको मन्दिरमा भएका शिलालेख, तत्कालीन राजरानीहरुको पटक पटकको मन्दिर उपस्थितिलगायतले पुष्टि गर्दछ । मुलुक संघीयतामा गएपछि अहिले यही मन्दिरको नामबाट यस क्षेत्रका ४ वटा गाविसहरुलाई मिलाएर त्रिपुरासुन्दरी गाउँपालिका समेत नामाकरण भएको छ । यो मन्दिरमा लाग्ने मेलालाई नेपालको पहाडी क्षेत्रमा हुने जात्रापर्व मध्येको सबैभन्दा ठूलो (धेरै मानिसहरु भेला हुने) पर्वको रुपमा लिने गरिएको छ । त्रिपुरासुन्दरी भगवतीको सल्यानकोटमा २ वटा र तल आगिन्चोकस्थित गणेस्थान नजिकै एउटा मन्दिर छ ।

बेसीको मन्दिरलाई भगवतीको माइतको रुपमा व्याख्या गरिएको छ । मंसीरपछि खेतिबालीको काम कम हुने भएकाले बुहारीहरुलाई माइतजान फुर्सद मिल्ने नेपाली पुरानो परम्परालाई भगवतीको सवारीसँग तुलना गर्ने समेत गरिएको छ । दशैंको नवरात्र, चैत्रेदशैलगायतका केही विशेष अवसरमा भगवतीलाई सल्यानकोटकै पूर्वी थुम्कोमा रहेको अर्को मन्दिरमा राखेर पुजाआजा गरिन्छ । जहाँ पञ्चबलीहरुसमेत लगाउने गरिएको छ । जुन मन्दिरलाई भगवतीको मामाघरको रुपमा लिइन्छ भने पश्चिम थुम्कोमा रहेको मन्दिर (जहाँ भगवतीको ९ महिना पुजाआराधना हुने गर्दछ) लाई घरको रुपमा लिइन्छ ।

दशैंको टिकाको दिन भगवतीको बेसीको मन्दिरमा हुने सवारीको विशेष दिन तय गरिन्छ भने त्यसको जानकारी तिहारको भाइटिकाको दिन सर्वसाधारणलाई गराइन्छ । त्रिपुरासुन्दरी भगवतीको स्वरुपको बारेमा मन्दिरका पुजारी, मुलपुरोहितबाहेक अन्य कसैलाई केही जानकारी छैन । भगवतीलाई बेसीको मन्दिरमा ल्याउनु अघि हिजो सल्यानकोटमा रहेको मुल मन्दिरमा पनि दिनभर पुजाआराधना भएको थियो ।

जहाँ फुलको डोली चढाउने, दिप प्रज्वलन गर्नेलगायतका धार्मिक कार्यका लागि भक्तजनहरु उपस्थिति भएका थिए । भगवतीलाई चैत्र महिनाको विशेष साइतमा फेरि सल्यानकोटमा रहेको गाउँको मुल मन्दिरमा सवारी चलाइन्छ ।